[Żródła do historii Polski XIX-XX w.]

Przypisy - biografie

Leon Wasilewski

polityk, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, publicysta, dyplomata, historyk
1870-1936

[Kliknij, aby zobaczyć większy obrazek]
Sprawy Narodowościowe, 1936
Urodzony 24 sierpnia 1870 r. w Petersburgu, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Studia we Lwowie, gdzie zetknął się z kwestią ukraińską i czeską. W latach 1893-1894 członek Ligi Narodowej.

Po studiach wyjeżdża do Szwajcarii, gdzie w 1896 r. wstępuje do Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów, w którym szybko uzyskuje jedno z kierowniczych stanowisk. W roku 1897 zostaje wybrany przez Zjazd Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów członkiem jego władzy naczelnej, Centralizacji, stając się jednym z przywódców frakcji "starych" w PPS. Obejmuje również stanowisko redaktora "Przedświtu", i wraz z nim przenosi się w 1903 r. do Krakowa. W okresie rewolucji działa przejściowo w Królestwie Polskim. Po rozłamie w partii (1906 r.) jest czołowym działacz PPS-Frakcji Rewolucyjnej, członkiem jej Centralnego Komitetu Robotniczego (wraz z Józefem Piłsudskim i Walerym Sławkiem), redaktorem "Przedświtu" i "Robotnika". Sekretarz i jeden z głównych działaczy Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

Podczas I wojny światowej jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego i jeden z najczynniejszych działaczy obozu niepodległościowego, aktywny w Polskiej Organizacji Narodowej (1914), Naczelnym Komitecie Narodowym (1914-1917), Centralnym Komitecie Narodowym (1917), Konwencie Organizacji A i Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po odzyskaniu niepodległości sprawował urząd ministra spraw zagranicznych w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego (1918-1919), następnie jako członek delegacji Naczelnika Państwa wyjeżdża do Paryża, gdzie do lipca 1919 r. jest członkiem Komitetu Narodowego Polskiego. Po powrocie do kraju zajmuje się zagadnieniem stosunków Polski z państwami bałtyckimi, oraz z Ukrainą. Na przełomie lat 1920/1921 jest członkiem delegacji polskiej na konferencję pokojową w Rydze. Następnie przewodniczy komisjom delimitującym granice polsko-sowiecką i polsko-rumuńską.

Od 1928 r. członek Rady Naczelnej PPS, od 1931 r. jej wiceprzewodniczący.

Od 1924 r. prezes Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski i redaktor jej organu, "Niepodległości" (od 1929 r.). Od 1931 r. prezes Instytutu Badania Spraw Narodowościowych. Członek Komitetu Redakcyjnego Pism - Mów - Rozkazów Józefa Piłsudskiego.

Zmarł 10 grudnia 1936 r. w Warszawie. Jego córką była Wanda Wasilewska.

Ważniejsze prace: